# **7 Biệt Thự Bỏ Hoang ở TP.HCM: Dấu Tích Gia Tộc "Vua Nhà Đất" Chú Hỏa** 🌟 Chào mừng bạn đến với hành trình khám phá những câu chuyện ẩn chứa sau những bức tường cũ kỹ của Sài Gòn xưa! Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau "du lịch" đến một địa điểm đặc biệt, nơi thời gian dường như ngưng đọng: khu biệt thự bỏ hoang trên khu đất "vàng" số 1 Lý Thái Tổ, Quận 10. Nơi đây từng là chốn đi về của gia đình Chú Hỏa, người đàn ông được mệnh danh là "vua nhà đất" của Sài Gòn một thời. ## **"Vua Nhà Đất" và Đế Chế Bất Động Sản** Khu biệt thự này nằm trên một khu đất rộng lớn hơn 37.000 m2, giáp ba mặt đường lớn: Lý Thái Tổ, Hùng Vương và Trần Bình Trọng, đối diện ngã 6 Cộng Hòa. Đây không chỉ là một khu đất bình thường, mà là tài sản của gia đình Chú Hỏa – một trong tứ đại gia "nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Hỏa" lừng lẫy của Sài Gòn cuối thế kỷ 19. Người Sài Gòn xưa có câu nói: "Đi tàu Chú Hỷ, ở nhà Chú Hỏa". Chú Hỷ nổi tiếng với những con tàu chạy khắp lục tỉnh, còn Chú Hỏa lại khẳng định vị thế của mình bằng những khối bất động sản đồ sộ. Chú Hỏa, tên thật là Huỳnh Văn Hoa, sinh năm 1845, là người Việt gốc Hoa. Cái tên "Hứa Bổn Hòa" mà người đời thường gọi, lại xuất phát từ tên tiếng Pháp Jean Baptiste Hui Bon Hoa. Từng là một người buôn bán ve chai, Chú Hỏa đã vươn lên trở thành một đại gia nhờ vào hai lĩnh vực chính: kinh doanh cầm đồ và bất động sản, thông qua Công ty Hui Bon Hoa. Đáng tiếc, năm 1901, khi mới 56 tuổi, Chú Hỏa đã đột ngột qua đời trong một chuyến về thăm quê hương. Nhưng sự nghiệp của ông vẫn được các con trai tiếp nối, phát triển mạnh mẽ. ## **Sài Gòn Trong Mắt Chú Hỏa** Theo nhà biên khảo Vương Hồng Sển trong cuốn "Sài Gòn năm xưa", "phố xá Sài Gòn một phần lớn là của Công ty Hui Bon Hoa làm chủ". Vào thời kỳ hoàng kim, gia đình Chú Hỏa sở hữu hàng ngàn bất động sản, từ nhà ở cho thuê đến các tòa nhà lớn tại Sài Gòn - Gia Định – Chợ Lớn. Gia tộc Hui Bon Hoa không chỉ làm giàu cho bản thân mà còn đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của miền Nam. Họ đã hiến đất, xây dựng nhiều công trình công cộng như khách sạn Majestic, Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Nguyễn Trãi... Để ghi nhớ công lao của gia tộc, con đường nối Sài Gòn với Chợ Lớn đã được đặt tên là đại lộ Hui Bon Hoa (nay là đường Lý Thái Tổ). ## **Khu Biệt Thự: Giấc Mơ Còn Dang Dở** Chú Hỏa từng mong muốn có một căn nhà lớn cho cả gia đình cùng chung sống. Để tưởng nhớ ông, con cháu đã xây dựng dinh thự tại 97 Phó Đức Chính (Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM hiện nay). Sau đó, vào năm 1950, khu biệt thự trên đường Lý Thái Tổ (lúc đó là Đại lộ Hui Bon Hoa) được xây dựng, bao gồm 8 căn biệt thự riêng biệt. Con số 8 trong tiếng Hán (bát) có âm gần giống với "phát", mang ý nghĩa thịnh vượng. Nơi đây được gia đình Chú Hỏa sử dụng làm nơi nghỉ ngơi. Ban đầu, khu vực này còn khá "hoang sơ". Tuy nhiên, theo thời gian, các con đường xung quanh dần trở nên sầm uất. Cụm biệt thự nổi bật với kiến trúc Pháp, kết hợp với các yếu tố thích nghi với khí hậu nhiệt đới, như mái đón, ban công, sân thượng... Khu biệt thự này được đánh giá là một phần quan trọng trong kiến trúc Sài Gòn trước năm 1975. ## **Từ Nơi Ở Riêng Tư đến Di Tích Lịch Sử** Từ năm 1954, 8 biệt thự trở thành nơi ở của Ủy hội quốc tế kiểm soát đình chiến, một tổ chức quốc tế được thành lập theo Hiệp định Geneve. Sau đó, vào năm 1975, khu đất được Bộ Ngoại giao tiếp quản. Một trong số các căn biệt thự đã bị hư hỏng, chỉ còn lại 7 căn. Nơi này sau đó được đổi tên thành Nhà khách Chính phủ. Năm 1996, khu biệt thự nằm trong danh sách 108 cảnh quan kiến trúc cần được bảo tồn. ## **Tương Lai của Khu "Đất Vàng"** Hiện tại, 7 biệt thự đang trong tình trạng bỏ hoang, xuống cấp. Chính quyền TP.HCM và Bộ Ngoại giao đã thống nhất chuyển giao khu biệt thự cho thành phố quản lý. Các chuyên gia kiến trúc và quy hoạch cho rằng việc chuyển đổi công năng khu đất cần cân nhắc nhiều yếu tố, đặc biệt là việc tạo ra không gian xanh cho cộng đồng. Hy vọng, với sự quan tâm và đầu tư đúng mức, khu biệt thự này sẽ được hồi sinh, trở thành một điểm đến hấp dẫn, gìn giữ và kể lại những câu chuyện thú vị về một thời vàng son của Sài Gòn.
